Αντικείμενο του μαθήματος είναι η κριτική παρουσίαση και ανάλυση των θεσμών και των πολιτικών διοικητικής αποκέντρωσης και τοπικής αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα, αλλά και συγκριτικά σε περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Εξετάζονται, ιδίως, το συνταγματικό και ευρωπαϊκό πλαίσιο για το αποκεντρωτικό σύστημα και την τοπική αυτοδιοίκηση, καθώς επίσης το θεσμικό πλαίσιο για την τοπική αυτοδιοίκηση και των δύο βαθμών. Επιχειρείται συγκριτική ανάλυση των κύριων χαρακτηριστικών της τοπικής αυτοδιοίκησης στις ευρωπαϊκές χώρες. Επιπλέον, αναλύεται η προβληματική της τοπικής πολιτικής ηγεσίας, ενώ εξετάζονται και ειδικότερες θεματικές όπως η σχέση της αυτοδιοίκησης με τα πολιτικά κόμματα, αιρετοί και πολίτες, αυτοδιοίκηση και δημόσιες πολιτικές, πολιτικοδιοικητικές μεταρρυθμίσεις και αυτοδιοίκηση.

Το μάθημα αποσκοπεί:

• στην εξοικείωση των φοιτητριών και φοιτητών με τις ιδιοτυπίες των θεσμών διοικητικής αποκέντρωσης και τοπικής αυτοδιοίκησης
• στην εμβάθυνση στις διοικητικές, πολιτικές και κοινωνικές λειτουργίες τους.

Περιεχόμενο μαθήματος

1. Ιστορική εξέλιξη της αποκέντρωσης και της αυτοδιοίκησης, καθώς και οι βασικές θεωρητικές αναζητήσεις σχετικά με τους θεσμούς αυτούς
2. Συνταγματικό και ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο για την περιφερειακή διοίκηση και την τοπική αυτοδιοίκηση
3. Νομοθετικό πλαίσιο για την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση (όργανα, εκλογή, κωλύματα - ασυμβίβαστα, αρμοδιότητες των ΟΤΑ και των οργάνων τους, εποπτεία, οικονομικά, θεσμοί συμμετοχής και άμεσης δημοκρατίας, διαδημοτική συνεργασία, επιχειρήσεις και νομικά πρόσωπα, προγραμματισμός)
4. Αποκέντρωση, αυτοδιοίκηση και δημόσιες πολιτικές
5. Συγκριτική ανάλυση των κυριότερων χαρακτηριστικών της τοπικής αυτοδιοίκησης στις ευρωπαϊκές χώρες (συστήματα και τυπολογίες)
6. Προβληματική της τοπικής πολιτικής ηγεσίας (επιλογή, σταδιοδρομία, χαρακτηριστικά, βασικές λειτουργίες, ηγεσία και δημοκρατία)
7. Δημοκρατία και τοπική αυτοδιοίκηση (πολιτικά κόμματα, πολιτική αντιπροσώπευση και λαϊκή συμμετοχή)

Μαθησιακά αποτελέσματα

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής/ήτρια αναμένεται να γνωρίζει:

• τις σημαντικότερες φάσεις από την ιστορική διαδρομή της αποκέντρωσης του κράτους και της αυτοδιοίκησης
• την επιρροή που ασκούν σήμερα η παγκοσμιοποίηση, η διεθνοποίηση και η ευρωπαϊκή ενοποίηση στους θεσμούς περιφερειακής διοίκησης και τοπικής αυτοδιοίκησης
• τα βασικότερα συστήματα τοπικής αυτοδιοίκησης στην Ευρώπη, όπως επίσης τη σημασία των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους
• τις πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές λειτουργίες της αυτοδιοίκησης
• την προβληματική της τοπικής πολιτικής ηγεσίας και του πολιτικού προσωπικού της αυτοδιοίκησης
• το θεσμικό πλαίσιο της αποκέντρωσης και αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα, τη σχετική νομολογία και διοικητική πρακτική.

 Περισσότερες πληροφορίες και υλικό υποστήριξης στις σελίδες του ηλεκτρονικού μαθήματος.