Αντικείμενο του μαθήματος είναι η παρουσίαση της διαμόρφωσης του πεδίου της συγκριτικής πολιτικής και ένταξή του στον ευρύτερο χώρο της πολιτικής επιστήμης. Εξετάζει τη γένεση, εξέλιξη και μετασχηματισμό του σύγχρονου κράτους μέχρι σήμερα. Παρουσιάζει τις σημαντικότερες τυπολογίες πολιτευμάτων και διερευνά τις προϋποθέσεις εκδημοκρατισμού. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη των σύγχρονων πολιτικών συστημάτων, στην παγίωση των κομματικών συστημάτων αλλά και στην ανάδυση νέων κινημάτων και κομμάτων νέας πολιτικής. Τέλος, αναδεικνύει τα βασικά θεωρητικά ρεύματα και μεθόδους έρευνας στη συγκριτική πολιτική.

Το μάθημα αποσκοπεί:

• στην ανάδειξη της σημασίας της σύγκρισης στη μελέτη των πολιτικών φαινομένων από τη συγκρότηση του έθνους κράτους έως την σημερινή εποχή της παγκοσμιοποίησης
• στην ενίσχυση της γνώσης γύρω από τις τυπολογίες των πολιτικών φαινομένων (πολιτικά συστήματα, κόμματα, πολιτική κουλτούρα κ.τ.λ.)
• στη διερεύνηση των παραγόντων που συμβάλλουν στην εδραίωση ή στην αποδυνάμωση της δημοκρατίας
• στην κατανόηση των βασικών μεθοδολογικών και εννοιολογικών προϋποθέσεων της σύγκρισης.

Περιεχόμενο μαθήματος

ENOTHTA Α΄

  1. Εισαγωγή στη συγκριτική πολιτική. Πολιτικές έννοιες και ιδεολογία
  2. Οι απαρχές και η εξέλιξη του σύγχρονου κράτους. Αποαποικιοποίηση, νέα ανεξάρτητα και οιονεί κράτη. Κρατική αποτυχία, κατάρρευση και ανοικοδόμηση
  3. Μετασχηματισμός του δυτικού κράτους από τη δεκαετία 1970 μέχρι σήμερα. Κράτος και διεθνής διακυβέρνηση
  4. Γενεαλογία και ταξινόμηση των πολιτευμάτων. Η φιλελεύθερη αντιπροσωπευτική δημοκρατία και κριτικές προσεγγίσεις
  5.+6. Ανελεύθερα/αυταρχικά, απολυταρχικά και ολοκληρωτικά πολιτεύματα
  7. Η έννοια του εκδημοκρατισμού. Μετάβαση και εμπέδωση της δημοκρατίας
  8. Πολιτική κουλτούρα, κοινωνικό κεφάλαιο, εμπιστοσύνη και δημοκρατικό έλλειμμα
  9. Πολιτική επικοινωνία, κοινή γνώμη και προπαγάνδα
10. Μορφές πολιτικής συμμετοχής
11. Κομματικά συστήματα. Οργάνωση και λειτουργία των πολιτικών κομμάτων
12. Εκλογικά συστήματα και εκλογική συμπεριφορά. Μηχανισμοί άμεσης δημοκρατίας
13. Ομάδες συμφερόντων. Πλουραλισμός, κορπορατισμός και πελατειασμός

ENOTHTA Β΄

  1. Σύγκριση, θετικισμός και ιστορικισμός
  2. Η λογική της συγκριτικής ανάλυσης
  3. Υποθέσεις εργασίας και μεταβλητές
  4. Τεχνικές σύγκρισης
  5. Μέθοδοι σύγκρισης. Ποιοτική σύγκριση
  6. Ποσοτική σύγκριση
  7. Θεωρία και σύγκριση. Θεσμική προσέγγιση
  8. Συμπεριφορισμός
  9. Δομική προσέγγιση και δομο-λειτουργισμός
10. Προσέγγιση της ορθολογικής επιλογής
11. Ερμηνευτική προσέγγιση
12. Ιστορική σύγκριση

Μαθησιακά αποτελέσματα

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής/τρια θα είναι σε θέση να:

• κατανοεί την ευρύτερη σημασία της σύγκρισης στις κοινωνικές επιστήμες και στην ιστορική ανάπτυξη του πεδίου της συγκριτικής πολιτικής
• έχει αποκτήσει βασικές γνώσεις σχετικά με τον τρόπο διαμόρφωσης και λειτουργίας των κυριότερων πολιτικών και κοινωνικών φαινομένων στο χώρο της συγκριτικής πολιτικής (ανάπτυξη και συγκρότηση έθνους – κράτους, δημοκρατία, πολιτικά συστήματα, πολιτικά κόμματα, ομάδες συμφερόντων, πολιτική κουλτούρα)
• είναι σε θέση να διακρίνει τις βασικές διαφορές μεταξύ των εκάστοτε τυπολογιών των πολιτικών φαινομένων κάνοντας αναφορά σε αντίστοιχα παραδείγματα από την ευρωπαϊκή και διεθνή εμπειρία
• έχει αναπτύξει βασικές ερευνητικές δεξιότητες στο πεδίο της συγκριτικής ανάλυσης των πολιτικών φαινομένων
• έχει αποκτήσει εξοικείωση με βασικές έννοιες, θεωρητικά εργαλεία και ρεύματα που αναπτύσσονται στο χώρο της συγκριτικής πολιτικής.

 Περισσότερες πληροφορίες και υλικό υποστήριξης στις σελίδες του ηλεκτρονικού μαθήματος.